به گزارش خبرگزاری حوزه، کتاب «نکاح معاطاتی در اسلام» تألیف مصطفی شاکری و حجت‌الاسلام مرتضی چیت‌سازیان در ۱۱۸ صفحه از سوی انتشارات میعاد اندیشه منتشر شد.
در مقدمه این اثر به ضرورت بازپژوهی در مسئله نکاح معاطاتی پرداخته شده است. در قسمتی از مقدمه می‌خوانیم: «نظریه معاطات که از آن با عنوان انشاء غیر لفظی عقد یاد می‌شود از جمله مسائل ریشه‌داری است که سال‌ها محل بحث و تبادل نظر فقیهان شیعه و اهل سنت بوده است. گرچه بررسی آثار فقهای متقدم بیانگر این مسئله است که معاطات در عقود مختلف از جمله بیع در نظر ایشان محل اشکال بوده است و برخی به صراحت آن را بیع به شمار نیاورده‌اند و برخی در آثار حقوقی ناشی از آن اشکالاتی را مطرح ساخته‌اند اما گذشت زمان و توسعه روزافزون معاملات معاطاتی، فقیهان را به فکر بازاندیشی در این مسئله انداخت.
تدقیق فقهای متأخر در این مسئله به این نتیجه انجامید که بیع معاطاتی را همانند بیع لفظی صحیح تلقی کنند و تمام آثار حقوقی بیع لفظی را نسبت به بیع معاطاتی تسری دهند. این جریان تا بدانجا انجامید که نظریه معاطات در عقود به نظریه رایج در فقه شیعه و اهل سنت تبدیل شد و اندیشه فقهایی که معاطات در بیع را صحیح نمی‌شمردند به فراموشی سپرد شد. به تصریح فقهای متأخر که سخنان ایشان مورد بررسی قرار خواهد گرفت، معاطات در تمام عقود جریان دارد مگر عقودی که مورد استثنا واقع شود.
یکی از عقودی که مورد استثنا قرار گرفته است عقد نکاح است. این موضوع در قانون مدنی ایران که برآمده از مبانی فقه شیعی است انعکاس یافته است. تحقیقات فقهی و حقوقی که در سال‌های اخیر در موضوع معاطات در نکاح انجام گرفته است مؤید این نکته است که عدم پذیرش صحت معاطات در عقد نکاح فاقد مبانی و دلایل کافی است. از جمله این تحقیقات می‌توان به مقاله «نکاح معاطاتی از منظر فقه» فرج‌الله هدایت‌نیا و مقاله «دراسه حول حکم المعاطاه فی النکاح» محسن اراکی اشاره کرد.
هدف از این تحقیق نشان دادن این نکته است که اذعان فقها به عدم صحت معاطات در نکاح فاقد دلیل معتبر شرعی است و فتوای ایشان در این زمینه بیش از آنکه بر مبنای ادله متقن شرعی تحقق یافته باشد ناشی از رعایت جانب احتیاط در مسئله نکاح است. همچنین برداشت نادرست از معقد اجماع فقهای متقدم در مسئله صیغه نکاح موجب ابراز این اندیشه شده است که بطلان نکاح معاطاتی نزد تمام فقهای امامیه و حتی فقهای مذاهب اربعه از امور مسلم بوده است. نقد این دیدگاه و بازنگری در موضوع نکاح معاطاتی می‌تواند در نهایت به تحکیم مبانی فقه اجتهادی و استوار ساختن فروعات فقهی بر پایه ادله متقن شرعی بیانجامد.»
یادآور می‌شود، در این اثر، ضمن بررسی آرای موافقان و مخالفان نکاح معاطاتی در فقه شیعی، آرای فقهای مذاهب اربعه اهل سنت نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
